Onderzoek naar het jodiumgehalte in de steel van de Moko moko plant

Op woensdag 15 maart 2023 vond de presentatie plaats van het afstudeerproject van Shannon Jo-Ann Melati dos Ramos, die het programma Hoger Laboratorium Onderwijs met de specialisatie Chemisch volgde aan het PTC- University of Applied Sciences. Het afstudeerproject had als titel: “Een onderzoek naar het jodiumgehalte in de steel van de Moko moko plant (Montrichardia arborescens).”

Montrichardia arborescens, ook bekend als Moko moko, wordt zowel cultureel als medisch gebruikt. Het sap uit de steel van de plant wordt ingezet als bloedstelpend en ontsmettend middel. Binnen de inheemse gemeenschap wordt geloofd dat het sap jodium bevat. Echter, er is tot op heden geen onderzoek gedaan naar de chemische samenstelling van de plant.

De hoofdvraag van dit project luidde als volgt: “In hoeverre voldoet het jodiumgehalte van de Moko moko plant (Montrichardia arborescens) aan de eisen van een bloedstelpend ontsmettingsmiddel?” Het doel van het onderzoek was om te bepalen of de plant daadwerkelijk jodium bevat en zo ja, wat de concentratie van het jodiumgehalte is.

Om deze vragen te beantwoorden, werd eerst een kwalitatief onderzoek uitgevoerd met zetmeel als indicator om aan te tonen of het sap van de plant enige vorm van jodium bevat. Vervolgens werd met behulp van een ICP-OES (Inductively Coupled Plasma Optical Emission Spectrometry) gekeken naar de aanwezigheid van verschillende anorganische stoffen. Nadat deze waren geïdentificeerd, werd een kwantitatief onderzoek uitgevoerd door middel van een jodometrische titratie.

Uit de resultaten van de ICP-OES bleek dat het sap van de Moko moko plant ook calcium bevat, wat een belangrijke co-agonist is voor het bloedstollingsproces. De vastgestelde calciumconcentratie varieerde tussen 21,84 ppm en 49,95 ppm, wat een kwart tot de helft is van het calciumgehalte dat nodig is in vergelijking met calciumalginaat, een bloedstelpend middel.

Wat betreft de aanwezigheid van jodium, werd deze niet aangetroffen in zijn elementaire vorm, maar wel in zijn geoxideerde vorm, jodaat. Het sap van de jonge Moko moko plant bevatte een jodaatgehalte tussen 1,3% en 3,3%, terwijl het sap van de oude Moko moko plant een jodaatgehalte had tussen 3,6% en 3,9%. Het sap had het potentieel om kaliumjodaat (KIO3) om te zetten in jodium (I2) met een rendement tussen 10,9% en 13,7%. De Moko moko plant had dus het potentieel om wel 10 keer de benodigde hoeveelheid jodium te produceren voor het bereiden van een 10% povidon jodiumoplossing.

Dit onderzoek heeft aangetoond dat de Moko moko plant inderdaad jodium bevat en daarmee geschikt kan zijn als bron voor bloedstelpende ontsmettingsmiddelen. Verder onderzoek kan zich richten op het optimaliseren van de extractiemethoden en het ontwikkelen van gestandaardiseerde productieprocessen.